Patriotyzm polski


dr Dariusz Piotr Kucharski

Patriotyzm (od łacińskiego słowa patria - ojczyzna) to poczucie szacunku, umiłowania i oddania wspólnocie narodowej i tworzonemu przez nie państwu. Cechuje się przedkładaniem nad sprawy osobiste spraw własnego narodu i państwa. W skrajnych sytuacjach przejawia się gotowością do poświęcenia swoich dóbr materialnych, własnego zdrowia, a nawet i życia. Twierdzę, że patriotyzm jest taką sztuką istnienia, bez którego niemożliwym godnie i przyzwoicie żyć, to swoisty wyznacznik zasad.

Jest to pojęcie które należy postrzegać przez pryzmat zbiorowości, ale i odbioru osobistego, indywidualnego człowieka. W ramach wspólnoty stanowi on wielopokoleniowe uzewnętrznienie jej duchowości, która ma swoje odbicie w życiu kulturalnym, politycznym i prawnym narodu i jego państwa. Natomiast na patriotyzm osobisty składa się powyższe oddziaływanie wspólnoty: system edukacyjny, przekaz medialny (radio, telewizja, prasa, internet), następnie tradycja rodzinna (przeszłość antenatów, wpajane myśli, postawy przez rodziców, dziadków, bliskich), a także niezwykle ważna trzecia strefa wynikająca z własnej, dalszej drogi życiowej (bagaż doświadczeń szczególnie wpływający na przyjmowane postawy i opinie - największy subiektywizm osobisty).

Poruszając zagadnienie patriotyzmu należy pamiętać, że zawsze łączy się z nim szereg pojęć i symboli, stanowiących nierozerwalną z nim część: godło; terytorium w rozumieniu państwa - Ojczyzny; barwy narodowe; poczucie wspólnej tradycji i przeszłości; wiara - jej dogmat i symbole; mowa (język, dzieje polskie udowodniły, że nie stanowi on najistotniejszego i ważnego kryterium).
Mając na uwadze powyższe, śmiało można zawyrokować, że każdy naród na przestrzeni wieków zbudował, swój odrębny wzór patriotyzmu. Porównując, jest on inny u Niemców, Rosjan, Żydów, Francuzów czy Polaków.
Na odmienność, ale i siłę polskiego patriotyzmu ma wpływ:
a) poczucie wspólnoty - grupowości, nostalgiczne odwołanie ukryte w pojęciach: Macierz, Królestwo Korony Polskiej, Rzeczypospolita,
b) niezwykła łączność z religią (wartość dekalogu, krzyża, symbol Matki Boskiej), c) rozpoznawalna w naszej tradycji otwartość społeczna, narodowa, tolerancja, oparte jednak na przyjętych wzorcach płynących z duchowości chrześcijańskiej,
d) personalizm - poszanowanie dla człowieka jako jednostki, zrozumienie jego prawa do indywidualności, odmienności, duże znaczenie honoru i godności,
e) własność, jako forma wolności, niezależności osobistej, samorealizacji,
f) znaczenie tradycji i rodziny (ród, dzieje narodu, losy państwa).

Przejawy i formy patriotyzmu: czynna obrona państwa, ziem polskich; szeroko rozumiana praca dla dobra kraju i narodu; wypełnianie obowiązków społecznych, zawodowych, politycznych; pielęgnowanie rodziny jako najwyższej wartości, która jest ostoją narodu; dbałość o materialną spuściznę państwa i obywateli.

Problemy współczesnego patriotyzmu:

- częsty brak działań zgodnych z polską racją stanu, wśród osób sprawujących w naszym
imieniu powinności najwyższych urzędników,
- brak działań zmierzających do wzmacniania polskiej prywatnej własności i przedsiębiorczości,
- administracja publiczna budowana bez mocnego odniesienia do polskiej racji stanu,
- promowanie i wprowadzanie całkowicie odmiennej wizji istnienia i funkcjonowania narodu, państwa oraz rodziny,
- brak praktycznego oparcia się na polskiej polityce historycznej, wpojenie wstydu z poczucia polskości,
- postawy uległości i zapatrzenie w obcych, brak wiary we własne możliwości i zdolności, częste w wypowiedziach wielu osób, biorących czynny udział w polskim życiu polityczny, naukowym, kulturalnym. Nazywam to dominacją ideologiczną sąsiadów (zaborców) i określam jako "etykę
człowieka zniewolonego" (J.M. Rymkiewicz określił to mianem myślenia postkolonialnego).

Patriotyzm polski funkcjonuje zarówno w sferze teoretycznej, ale i ma szerokie praktyczne zastosowanie. Jest żywy i nieprzemijający. Powinien być głównym wyznacznikiem zachowań dla osób działających na szerokim forum publicznym.

13.04.2011r.
RODAKpress