Jaruzelski prosił Sowietów o interwencję?

Generał Wojciech Jaruzelski prosił Sowietów o pomoc, gdyby w Polsce nie udało się wprowadzić stanu wojennego. Tak wynika z notek radzieckiego generała. Pokazano je w filmie "Gry wojenne" o pułkowniku Ryszardzie Kuklińskim. Wczoraj w Warszawie odbyła się jego prapremiera - czytamy w DZIENNIKU.

Rozmowa dowódcy wojsk Układu Warszawskiego marszałka Wiktora Kulikowa z generałem Wojciechem Jaruzelskim odbyła się w nocy z 8 na 9 grudnia 1981 r., czyli na cztery dni przed wprowadzeniem stanu wojennego w Polsce. Trwała półtorej godziny. Zanotował ją adiutant marszałka, gen. Wiktor Anoszkin.

Kulikow: "(...) Czy składając meldunek Leonidowi Iljiczowi (Breżniewowi), możemy mu powiedzieć, że podjęliście decyzję o przystąpieniu do realizacji planu?" Jaruzelski: "Tak, pod warunkiem że nam pomożecie".

To sensacyjny fragment. Jaruzelski, który przed sądem jest oskarżany przez Instytut Pamięci Narodowej o zbrodnię komunistyczną i kierowanie "związkiem przestępczym o charakterze zbrojnym"twierdzi, że wprowadził stan wojenny, bo istniało ryzyko interwencji ZSRR.

Historycy, biorący udział we wczorajszej prapremierze, spierali się, na ile ujawnienie zapisu rozmowy jest przełomowe. Według prof. Andrzeja Paczkowskiego zeszyt pojawił się na konferencji w Jachrance w 1997 r., poświęconej stanowi wojennemu. "W trakcie polemiki między marszałkiem Kulikowem a Jaruzelskim Anoszkin wyjął ten zeszyt i zaczął nim wymachiwać. Amerykański historyk obecny na konferencji, Mark Kramer, nakłonił Anoszkina do udostępnienia mu zeszytu na kilkanaście minut i zrobił ksero. Te karty zostały po polsku opublikowane w 1997 r." - opowiada Paczkowski.

Według Antoniego Dudka z IPN Kramer nie odbił najważniejszych fragmentów dotyczących genezy stanu wojennego. "Nie znaliśmy dokumentów, w których generał prosi o pomoc i ją uzasadnia. To jest twarz generała Jaruzelskiego, którą starannie przed Polakami ukrywał przez te wszystkie lata" - mówi dr Dudek.

Jak mówi nam reżyser filmu Dariusz Jabłoński, Anoszkin udostępnił mu po "ciężkich rozmowach" pięć zeszytów formatu A5 z własnego archiwum.

Od 23 stycznia film będzie można oglądać w kinach.

Izabela Leszczyńska

09.12.2008r.
"Der" Dziennik