Rola mediów głównego nurtu we współczesnym społeczeństwie

Media głównego nurtu, które coraz częściej określane są bardziej adekwatnym mianem, "mediów korporacyjnych", mają przemożny wpływ na kształtowanie się społecznego psyche. Najbardziej widoczne jest to w przypadku "przodującego kraju świata", Stanów Zjednoczonych.

Jedną z nagminnie stosowanych praktyk, jest odwracanie uwagi opinii publicznej od spraw istotnych, poprzez nagłaśnianie "tematów zastępczych". Najnowszym przykładem tej metody był cyrk medialny wokół śmierci Michaela Jacksona, który na pewien czas odsunął w cień problemy recesji dewastującej społeczeństwo amerykańskie.

Jednak tradycyjne, głównym celem mediów było zawsze rozbudzanie instynktów konsumpcyjnych w społeczeństwie. Według tego przekazu, wszelkie troski i frustracje mogą być zawsze rozwiązane za pomocą niczym nieskrępowanej konsumpcji.

Stuart Ewen, którego książki "Captains of Consciousness: Advertising and the Social Roots of the Consumer Culture" oraz "PR: A Social History of Spin", ilustrują proces deformacji społeczeństwa amerykańskiego przez media, krytykuje popularną zasadę "obiektywności i równowagi", która tworzy fałszywe wrażenie "równorzędności" prezentowanych opinii. Zasada ta odzwierciedla amerykański system dwupartyjny, który jest tak głęboko zakorzeniony w mentalności amerykańskiej, że uniemożliwia społeczeństwu pojęcie naturalnej prawdy o istnieniu większej ilości alternatyw i poglądów. Dzięki tej "dwubiegunowości", społeczeństwo porusza się tylko w dwuwymiarowym, czarno-białym systemie uproszczonych pojęć i wartości. Usuwa się w ten sposób całą kompleksowość problemów jaka istnieje w realnej rzeczywistości.

Obecnie, w polskojęzycznych mediach widoczny jest wyraźnie trend do utrwalenia podobnego stereotypu myślowego w tubylczym społeczeństwie. Zakorzenienie się go w znacznym stopniu ułatwia bowiem procesy manipulacji w sferze politycznej i społecznej.

Zapoczątkowana przez Freuda psychologia mas, znalazła swe ukoronowanie w książce Waltera Lippmanna "Public Opinion", która stała się "biblią" plutokratów.

Wspomniane opracowanie zawiera stwierdzenie, że społeczne psyche można kontrolować przy pomocy "intensyfikacji emocji i degradacji hierarchii ważności".

Zgodnie z tą wytyczną, społeczeństwo jest bombardowane wyrafinowanym przekazem, mającym na celu zastąpienie wiedzy, emocjami i ideologii, propagandą. Współczesny świat, zgodnie z wizją Kafki, stał się miejscem, gdzie kłamstwo stało się prawdą, a absurd realizmem.

Nie mniej istotnym jest pozbawienie ludzi pamięci historycznej. Jeżeli społeczeństwo nie może zauważyć zależności pomiędzy współczesnością i przeszłością, nie jest w stanie przewidzieć dokąd dzień dzisiejszy może je zaprowadzić. Cytując tu Orwella, można powiedzieć: "kto kontroluje przeszłość, kontroluje też teraźniejszość, a kto kontroluje teraźniejszość, włada przyszłością".

Najbardziej chyba drastyczną ilustracją tego ostatniego jest społeczeństwo polskie, które zapomniało o dokonanych na mim (przed zaledwie sześćdziesięciu laty) straszliwych zbrodniach Niemców, nie wspominając już o tysiącletniej walce z ich permanentną agresją, zakodowaną w popularnym sloganie Drang nach Osten . Wykazując się bezprecedensową wręcz infantylnością, po 1989 roku, rzuciło się w ramiona swego "tysiącletniego przyjaciela z zachodu". Tragiczne konsekwencje tej historycznej ślepoty, już zaczynają rysować się na horyzoncie. A wszystko jeszcze przed nami!!

Ignacy Nowopolski

08.08.2009r.
RODAKpress