Ujawnianie agentów bezpieki spośród emigracji angielskiej
Są to dopiero pierwsze kroki, które wpisują się w postulaty Australijskiej Grupy Lustracyjnej, domagającej się między innymi ujawnienia agentów bezpieki wśród "postaci historycznych".
I tym razem, co symptomatyczne, akcja rozpoczęła się oddolnie, od artykułu Tesy Ujazdowskiej (redaktor naczelny londyńskiego "Dziennika Polskiego") w "Dzienniku Polskim" i jej wystąpieniu w londyńskim Kole Armii Krajowej.
Celem akcji jest uświadomienie wagi sprawy i zachęcenie poszczególnych osób z emigracji do występowania do IPN o własne teczki oraz w konsekwencji odtajniania donoszących na te osoby agentów. Na tej podstawie można będzie sporządzić wiarygodną listę agentów.
Ludzi, którzy udawali niezłomnych, zajmowali czołowe stanowiska w świecie emigracyjnym, kreowali się na przywódców i moralizatorów - a donosili. Jak premier Rządu Polskiego na Obczyźnie, Hugon Hanke, który powrócił do Polski w 1955 roku, a - co prawie pewne - decyzję powrotu podjął za niego Urząd Bezpieczeństwa, z którym współpracował. Jak Stanisław Cat-Mackiewicz, pisarz i publicysta, poprzednik Hankego na stanowisku premiera (czerwiec 1954 - sierpień 1955), który powrócił do kraju w 1956 roku i rozpoczął ... krytykę emigracji. Opisywał politykę na emigracji za pomocą obrazka przedstawiającego "cień hajduka zamiatającego cieniem miotły cień karety". Oskarżał również Anglików o hipokryzję i brak honoru. Mottem do książki Stanisława Cata-Mackiewicza o latach spędzonych w Londynie miał być cytat z Bernarda Shaw:
Are you English?
No, I am a gentleman.
Historia dopisała do wypowiedzi i działań Mackiewicza ironiczną puentę.
Jak przebiega dotychczasowa akcja?
W konsulacie w Londynie zabrakło formularzy (mają sprowadzić). Sama akcja przyjęta została ze średnim zainteresowaniem, znaleźli się też niestety ludzie, którzy próbują ją torpedować. Potrzebne są dalsze kroki.
I tak we wrześniu odbędzie się w Polskim Ośrodku Społeczno-Kulturalnym w Londynie prelekcja prof. Tymona Terleckiego (pisarz, przewodniczył Związkowi Pisarzy Polskich na Obczyźnie, który w uchwale z 1947 roku wzywał do niedrukowania w kraju, a w 1956 roku opowiedział się za niepowracaniem do Polski w wydanej broszurze "Dlaczego nie wracamy") wraz z promocją jego ostatniej książki. Celem prelekcji jest uświadomienie zaczętej akcji oraz udostępnienie stosownych formularzy. Spotkanie to przygotowywane jest wspólnie z krakowskim IPN, reprezentowanym przez panią Jakimek.
Historia nieraz jeszcze może nas zaskoczyć.
Anna Witek
25. 06. 2006r.
RODAKpress